WILGOĆ W POWIETRZU

czyli zrozumieć kondensację pary wodnej - tabela punktu rosy

Woda występuje w trzech stanach skupienia: jako gaz (para wodna), ciecz oraz ciało stałe (lód). Najbardziej interesują nas dwa pierwsze stany skupienia, a dokładniej moment przemiany fazowej z jednego stanu w drugi, czyli tzw. odparowanie wody oraz kondensacja pary wodnej.

Moment przejścia z jednego stanu skupienia w drugi to przemiana fazowa, która jest wywoływana przez określone czynniki jakie muszą zaistnieć, by taka przemiana się dokonała. Dla lepszego zrozumienia przemiany i identyfikacji czynników ją wywołujących warto przytoczyć najprostsze przykłady takie jak gołoledź czy zimowe roztopy. W czasie gołoledzi możemy zaobserwować przemianę stanu ciekłego w ciało stałe, natomiast podczas roztopów - zmianę ciała stałego w ciecz. Głównym czynnikiem tych zjawisk jest niewątpliwie temperatura, pod wpływem której zachodzi owa przemiana.

Kondensacja pary wodnej to, jak już wiemy, przejście wody ze stanu gazowego w stan ciekły. Przykładem takiego procesu jest parowanie okularów, gdy w mroźne dni z zewnątrz wchodzimy do ciepłego pomieszczenia lub gdy w upalny dzień nalewamy swój ulubiony, zimny napój do szklanego naczynia, które następnie pokrywa się kropelkami wody. Z tym samym zjawiskiem mamy również do czynienia, gdy "parują" nam w domu okna. Na styku szyby z dolną ramą skrzydła okna pojawiają się krople wody. Często do zaobserwowania nad ranem, gdy wstajemy z łóżka lub po czynnościach domowych takich jak: gotowanie, prasowanie, prysznic, kąpiel czy suszenie prania w domu. Pojemność powietrza i jego zdolność gromadzenia pary wodnej jest ograniczona oraz ściśle związana z temperaturą. Wilgotność względna nie może być wyższa niż 100%, a po osiągnięciu maksymalnej wartości jej nadmiar zostaje wydzielony z powietrza, co nazywamy kondensacją. Zjawisko to ma miejsce głównie na chłodnych powierzchniach, w pobliżu których wraz ze spadkiem temperatury ulega zmniejszeniu zdolność powietrza do wchłaniania pary wodnej. Temperatura, przy której następuje zjawisko kondensacji nazywamy temperaturą punktu rosy. Relacje między temperaturą powietrza, wilgotnością i entalpią przedstawia wykres Molliera (i-x) opracowany przez Richarda Molliera.

Ile jest wilgoci w powietrzu? Jak ją zmierzyć?

Ilość wilgoci możemy z łatwością określić za pomocą wyznaczenia wilgotności względnej powietrza, wilgotności bezwzględnej, temperatury punktu rosy, ciśnienia cząstkowego pary wodnej czy temperatury termometru mokrego. Najczęściej w celu scharakteryzowania parametrów powietrza używa się jednak wilgotności względnej (wyrażonej w procentach), czyli udziału zawartości wilgoci w powietrzu do maksymalnej zawartości wilgoci jaka może być zawarta w powietrzu (w postaci pary wodnej) przy danej temperaturze. Wilgotność względną, jak i inne parametry można obliczyć za pomocą wzorów, ale pozostawmy to studentom. Obecnie dostępnych jest dużo mierników, które mierzą i obliczają parametry powietrza w czasie rzeczywistym, a nawet je zapamiętują i zapisują. Tego typu pomiary niezbędne są przy diagnostyce problemów wilgoci w domu czy mieszkaniu.

Poniższa tabela prezentuje temperaturę punktu rosy o różnej temperaturze i wilgotności względnej powietrza pod ciśnieniem 1013 hPa

temp / rh%	20%	25%	30%	35%	40%	45%	50%	55%	60%	65%	70%	75%	80%	85%	90%	95%	100%
10 ^oC	-11,9	-9,1	-6,8	-4,8	-3,0	-1,4	0,1	1,4	2,6	3,7	4,8	5,8	6,7	7,6	8,5	9,3	10,0
11 ^oC	-11,1	-8,3	-5,9	-3,9	-2,1	-0,5	1,0	2,3	3,5	4,7	5,8	6,8	7,7	8,6	9,4	10,2	11,0
12 ^oC	-10,3	-7,4	-5,0	-3,0	-1,2	0,4	1,9	3,3	4,5	5,6	6,7	7,7	8,7	9,6	10,4	11,2	12,0
13 ^oC	-9,4	-6,6	-4,2	-2,1	-0,3	1,4	2,8	4,2	5,4	6,6	7,7	8,7	9,7	10,6	11,4	12,2	13,0
14 ^oC	-8,6	-5,7	-3,3	-1,2	0,6	2,3	3,8	5,1	6,4	7,5	8,6	9,7	10,6	11,5	12,4	13,2	14,0
15 ^oC	-7,8	-4,9	-2,4	-0,3	1,5	3,2	4,7	6,1	7,3	8,5	9,6	10,6	11,6	12,5	13,4	14,2	15,0
16 ^oC	-6,9	-4,0	-1,6	0,6	2,4	4,1	5,6	7,0	8,3	9,4	10,6	11,6	12,6	13,5	14,4	15,2	16,0
17 ^oC	-6,1	-3,2	-0,7	1,4	3,3	5,0	6,5	7,9	9,2	10,4	11,5	12,6	13,6	14,5	15,4	16,2	17,0
18 ^oC	-5,3	-2,3	0,2	2,3	4,2	5,9	7,4	8,8	10,1	11,3	12,5	13,5	14,5	15,5	16,4	17,2	18,0
19 ^oC	-4,5	-1,5	1,0	3,2	5,1	6,8	8,4	9,8	11,1	12,3	13,4	14,5	15,5	16,5	17,4	18,2	19,0
20 ^oC	-3,6	-0,6	1,9	4,1	6,0	7,7	9,3	10,7	12,0	13,3	14,4	15,5	16,5	17,4	18,3	19,2	20,0
21 ^oC	-2,8	0,2	2,8	5,0	6,9	8,6	10,2	11,6	13,0	14,2	15,4	16,4	17,5	18,4	19,3	20,2	21,0
22 ^oC	-2,0	1,1	3,6	5,9	7,8	9,5	11,1	12,6	13,9	15,2	16,3	17,4	18,4	19,4	20,3	21,2	22,0
23 ^oC	-1,2	1,9	4,5	6,7	8,7	10,5	12,0	13,5	14,9	16,1	17,3	18,4	19,4	20,4	21,3	22,2	23,0
24 ^oC	-0,3	2,8	5,4	7,6	9,6	11,4	13,0	14,4	15,8	17,1	18,2	19,3	20,4	21,4	22,3	23,2	24,0
25 ^oC	0,5	3,6	6,2	8,5	10,5	12,3	13,9	15,4	16,7	18,0	19,2	20,3	21,4	22,4	23,3	24,2	25,0
26 ^oC	1,3	4,5	7,1	9,4	11,4	13,2	14,8	16,3	17,7	19,0	20,2	21,3	22,3	23,3	24,3	25,2	26,0
27 ^oC	2,1	5,3	8,0	10,3	12,3	14,1	15,7	17,2	18,6	19,9	21,1	22,2	23,3	24,3	25,3	26,2	27,0
28 ^oC	3,0	6,2	8,8	11,1	13,2	15,0	16,6	18,2	19,6	20,9	22,1	23,2	24,3	25,3	26,3	27,2	28,0
29 ^oC	3,8	7,0	9,7	12,0	14,1	15,9	17,6	19,1	20,5	21,8	23,0	24,2	25,3	26,3	27,3	28,2	29,0
30 ^oC	4,6	7,9	10,6	12,9	15,0	16,8	18,5	20,0	21,4	22,8	24,0	25,1	26,2	27,3	28,2	29,2	30,0
31 ^oC	5,4	8,7	11,4	13,8	15,9	17,7	19,4	20,9	22,4	23,7	24,9	26,1	27,2	28,2	29,2	30,2	31,0
32 ^oC	6,3	9,5	12,3	14,7	16,7	18,6	20,3	21,9	23,3	24,7	25,9	27,1	28,2	29,2	30,2	31,2	32,0
33 ^oC	7,1	10,4	13,1	15,5	17,6	19,5	21,2	22,8	24,3	25,6	26,9	28,0	29,2	30,2	31,2	32,2	33,0
34 ^oC	7,9	11,2	14,0	16,4	18,5	20,4	22,2	23,7	25,2	26,5	27,8	29,0	30,1	31,2	32,2	33,2	34,0
35 ^oC	8,7	12,1	14,9	17,3	19,4	21,3	23,1	24,7	26,1	27,5	28,8	30,0	31,1	32,2	33,2	34,2	35,0

Jeżeli w pomieszczeniu panuje 20 ^oC oraz 60 % rH to przy jakiej temperaturze powietrze osiągnie nasycenie i nastapi wykraplanie pary wodnej?

Wynik znajdź w tabeli lub skorzystaj z kalkulatora puntu rosy >>

Okresowa kondensacja pary wodnej w budynkach jest najczęstszą przyczyną porażenia grzybem pleśniowym.